Ή Μαυρομιχάλης Ή Καποδίστριας

Η ιστορία μας ξεκινά από το Οίτυλο της Μάνης, το γνώριζα επειδή είχα διαβάσει όταν ήμουν μικρός το βιβλίο του Ιούλιου Βερν, το Αιγαίο στις φλόγες.  Το Οίτυλο πήρε το όνομά του από το μυθικό ήρωα Οίτυλο που καταγόταν από το Άργος και ήταν γιός του Αμφιάνακτα. Από την περιγραφή που αμυδρά θυμάμαι, νόμιζα ότι ήταν ένα φανταστικό μέρος. Μετά είχα δει στο χάρτη ότι υπάρχει ως λιμάνι και τελικά βρέθηκα εκεί πριν λίγες βδομάδες. 

Για να γίνει κατανοητό κάτι, θα κάνω μία ιστορική αναδρομή στην ομηρική, αρχαία, βυζαντινή και νεώτερη ιστορία του Οιτύλου για να φτάσουμε στο Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. 

ηλιοβασίλεμα στο Οίτυλο
Το Οίτυλο αναφέρεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα
Οἳ δ᾽ εἶχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν,Φᾶρίν τε Σπάρτην τε πολυτρήρωνά τε Μέσσην,
Βρυσειάς τ᾽ ἐνέμοντο καὶ Αὐγειὰς ἐρατεινάς,
οἵ τ᾽ ἄρ᾽ Ἀμύκλας εἶχον Ἕλος τ᾽ ἔφαλον πτολίεθρον,
οἵ τε Λάαν εἶχον ἠδ᾽ Οἴτυλον ἀμφενέμοντο,
ΙΛΙΑΔΟΣ - ΡΑΨΩΔΙΑ Β΄(στίχοι  : 581-585)

"Από την εποχή του Ομήρου αναφέρεται το Οίτυλο ως τμήμα του βασιλείου του Μενελάου. Από το Στράβωνα αργότερα αναφέρεται με το όνομα Βοίτυλο και ο Παυσανίας αναφέρει πως ήταν μια από τις κυριότερες πόλεις του «Κοινού των Ελευθερολακώνων». Διασώζονται ερείπια αρχαίων μνημείων και επιγραφές ιδιαίτερα γύρω από την παραλία όπου θεωρείται πως υπήρχε ναός του Σεράπιδος". 
Κοσμοπολίτικο το Οίτυλο. Εξηγεί και γιατί από τη Σπάρτη, περάσαμε στη Μάνη, με το κοινό των Ελευθερολακώνων. 

"Το κοινό των Ελευθερολακώνων (195 π.Χ. - 297 μ.Χ.) αποτέλεσε μια ουσιαστική ανάπτυξη στην περιοχή της Λακωνίας. Για πέντε αιώνες αναπτύσσονται 24 πόλεις από τις οποίες απέμειναν 18 όπως μας τις παραδίδει ο Παυσανίας.
Ιδρύθηκε επί τυραννίας Νάβιδος 206-192 π.Χ. σαν Κοινό Λακεδαιμονίων το 195 π.Χ. Οι συνθήκες την περιοχή της Λακωνίας την εποχή του Νάβιδος ήταν μία από τις αιτίες για την δημιουργία του κοινού. Στις παραλιακές πόλεις κατοικούσαν περίοικοι, το εμπόριο ήταν σε πλήρη ανάπτυξη και όπως είναι φυσικό ήταν πλούσιοι. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την αντίθεση τους με τον τύραννο Νάβη. Σε αυτές τις πόλεις κατέφευγαν και οι διωκόμενοι Σπαρτιάτες, που ήταν αντίπαλοί του του Νάβιδος Εκτός από αυτά η Ρωμαϊκή διπλωματία, επεδίωκε την περαιτέρω αποδυνάμωση της Σπάρτης, και ευνοούσε την ανάπτυξη του κοινού.
Το 21 π.Χ επί Αυγούστου στα πλαίσια γενικής αναδιοργάνωσης μετονομάσθηκε σε Κοινό Ελευθερολακώνων, οπότε και αναγνωρίσθηκε επίσημα από το Ρωμαϊκό κράτος σαν φίλιο έθνος. Επεδίωκε με αυτό τον τρόπο ο Αύγουστος, αν και ήταν φίλος των Σπαρτιατών να μην υπαχθεί το κοινό στην Σπάρτη. Το κοινό των Ελευθερολακώνων διαλύθηκε τυπικά 297 μ.Χ. επί Διοκλητιανού.
Στην παρακμή του οδήγησε η επιδρομή των Γότθων του Αλάριχου το 395 μ.χ με συνέπεια την καταστροφή της Σπάρτης και του Γυθείου. Η καταστροφή του Γυθείου ολοκληρώθηκε με τον καταστροφικό σεισμό 375 μ.χ, πιθανόν να υπήρξαν και άλλες καταστροφές στην περιοχή, στην τοπική παράδοση αναφέρεται και η καταβύθιση της Λας.Μια δεύτερη επιδρομή του Γιζέριχου και των Βανδάλων εκδηλώθηκε το 476 μ.Χ., την εποχή του Λέοντος Α΄ 457-474 μ. Αυτή τη φορά στόχος ήταν η Καινήπολης". 
έως και σήμερα...

Το γενικό συμπέρασμα πού προκύπτει είναι πώς η δομή και η ύπαρξη τού κοινού αποτέλεσε την βάση, πάνω στην οποία μεταμορφώθηκε η Σπάρτη και οι Σπαρτιάτες, σε Μάνη και Μανιάτες. 


"Τη περίοδο της Τουρκοκρατίας, στο Οίτυλο, εγκαταστάθηκαν επιφανείς οικογένειες, όπως των Βυζαντινών πριγκίπων Κομνηνών (Στεφανόπουλων) και των Μεδίκων ή Γιατριάνων. Μεταξύ του 1672 και 1674, δημιουργήθηκαν κύματα προσφύγων. Οι Γιατριάνοι μετανάστευσαν στη Τοσκάνη και οι Κομνηνοί-Στεφανόπουλοι στη Γένοβα, ενώ μέλη και των δύο οικογενειών εγκαταστάθηκαν στη Κορσική. Στην πλατεία βρίσκεται η ανάγλυφη πλάκα της αδελφοποίησης του Καργκέζε με το Οίτυλο (1990)".

Οίτυλο και Μαυρομιχαλαίοι 
Η κουζίνα (όπου τρώγανε) οι Μαυρομιχαληδες,
σήμερα ξενοδοχείο
Ομολογώ ότι δε γνώριζα ότι στο Οίτυλο (στο λιμάνι του) ήταν και το πατρικό σπίτι του Μαυρομιχάλη. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ήταν αυτός που ουσιαστικά ξεκίνησε την Επανάσταση. Είχε επαφές με τον Ναπολέοντα, και στις 17 Μαρτίου 1821, κήρυξε την επανάσταση στη Αρεόπολη και στις 23 Μαρτίου, επικεφαλής σώματος δυο χιλιάδων Μανιατών, μπήκε και κατέλαβε την Καλαμάτα, ενώ η τουρκική φρουρά παραδόθηκε άνευ όρων.

Στις 25 Μαρτίου συγκροτήθηκε η «Μεσσηνιακή Γερουσία» ή «Μεσσηνιακή Σύγκλητος», η πρώτη διοικητική οργάνωση του επαναστατημένου Ελληνισμού, η οποία και έστειλε την Ιστορική προκήρυξη στις αυλές της Ευρώπης. Η Γερουσία αυτή, στην οποία συμμετείχαν εκτός από τον πρόεδρο Μαυρομιχάλη, δώδεκα ακόμη γνωστοί αγωνιστές, απηύθυνε προκήρυξη προς τις ευρωπαϊκές αυλές, στην οποία, αφού εξέθετε τους λόγους που οδήγησαν στην Επανάσταση, κατέληγε με τη φράση: «Η Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί όσον τάχος την φιλάνθρωπον συνδρομήν και δια χρημάτων και δια όπλων και δια συμβουλής, της οποίας εσμέν ευέλπιδες ότι θέλομε ν’ αξιωθή και ημείς θέλομεν σας ομολογεί άκραν υποχρέωσιν και εν καιρώ θέλομεν δείξει και εμπράκτως την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας». Προκήρυξη επίσης απηύθυνε ο Μαυρομιχάλης ως πρόεδρος της Μεσσηνιακής Γερουσίας και προς τους Αμερικανούς, η οποία με τη φροντίδα του Αδαμαντίου Κοραή, μεταφρασμένη στην αγγλική γλώσσα, στάλθηκε στο φιλέλληνα καθηγητή του Χάρβαρντ Έντουαρντ Έβερεττ και δημοσιεύτηκε στις αμερικανικές εφημερίδες.


Ο Μαυρομιχάλης και ο Καποδίστριας
Οι σχέσεις του Μαυρομιχάλη και του Καποδίστρια είναι η σύγκρουση των δύο κόσμων- του προεπαναστατικού, της φαμίλιας, του οθωμανικού- γεωγραφικού- μεσογειακού μοντέλου διοίκησης με το δυτικό- ευρωπαϊκό, που ήρθε στην Ελλάδα με τη δημιουργία του Ελληνικού Κράτους. 

Στην Γ’ Εθνική Συνέλευση στην Τροιζήνα (1827), ο Μαυρομιχάλης αποδέχτηκε την εκλογή του Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδος και μετά την άφιξή του διορίστηκε μέλος της Προεδρίας του «Πανελληνίου» και της Γερουσίας (1828). Η συμμετοχή του Πετρόμπεη στα δύο αυτά σώματα που ίδρυσε ο Καποδίστριας και γενικότερα οι φιλικές σχέσεις των Μαυρομιχαλαίων μαζί του δεν κράτησαν πολύ, εξαιτίας της επίμονης προσπάθειας του Καποδίστρια, με όργανο το νομάρχη Γενοβέλη, να εκμηδενίσει την επιρροή των Μαυρομιχαλαίων στη Μάνη

Παρά την τραγική κατάληξη της ρήξης του με τον Καποδίστρια που προκάλεσε έντονες επικρίσεις, ο Μαυρομιχάλης θεωρήθηκε από τους μεταγενέστερους ιστορικούς ως ένας από τους αγνότερους και ηρωικότερους πρωταγωνιστές του Αγώνα της ελληνικής ελευθερίας.
Πριν από αυτό βέβαια ο Μαυρομιχάλης είχε στείλει επιστολή στον Καποδίστρια για να τον ρωτήσει τι να κάνουν, ο Καποδίστριας είχε απαντήσει αρνητικά, και οι Φιλικοί δολοφόνησαν τον αγγελιαφόρο που μετέφερε το μήνυμα για να μη σταματήσει η Επανάσταση... 

Ο εγκαταλελειμμένος πύργος σήμερα
(άποψη από το λιμάνι)




Επίλογος 
Για να κατανοήσει κάποιος την νεώτερη Ιστορία του Έθνους, θα πρέπει να ψάξει και να θέλει να δει βαθιά. Σίγουρα πολλοί από εμάς υποστηρίζουμε ότι φάγαμε τον Καποδίστρια και αυτό πληρώνουμε, ο οποίος τιμάται από τη Ρωσική διπλωματία, δημιούργησε το Σύνταγμα της Ελβετίας και στήριξε με την περιουσία του και τη ζωή του το νέο κράτος. Τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα από ότι φαίνονται. Ίσως το βασικό ερώτημα είναι προφανές: ποιο μοντέλο διοίκησης ταιριάζει στους Έλληνες; ένα ψευδοδημοκρατικό που οι φαμίλιες κρύβονται έως και σήμερα πίσω από δημοκρατικές εκλογές (παγκοσμίως) ή πραγματικούς ηγέτες που ενδιαφέρονται για τον τόπο τους πραγματικά; 

Μη ξεχνάμε και τι σώζει η λαϊκή παράδοση ότι έλεγε ο Πετρόμπεης στα βαθιά του γεράματα έλεγε χαρακτηριστικά (η ρήση μεταφέρθηκε από την λαϊκή παράδοση): «Ανάθεμα τους Άγγλο - Γάλλους που ήταν η αιτία και εγώ να χάσω τους δικούς μου ανθρώπους και το Έθνος να χάσει έναν κυβερνήτη που δεν θα ματαβρεί . Το αίμα του με παιδεύει έως σήμερα».

Σχόλια