Τα ομηρικά έπη και οι σύγχρονοι Έλληνες

Μετά το πρώτο βιβλίο το 2017, εκδόθηκε και η συνέχειά του το 2019, και το 2021 εκδόθηκε το τρίτο. Το θέμα του; τα ομηρικά έπη. 

Σαν να μην έφτανε αυτό, το εμπλούτισα και το ξαναέβγαλα το 2023

Τί με αυτά; και ποιος είμαι εγώ να γράψω για τα ομηρικά έπη; 

Τα έπη ιστορικά θεωρούνται ως τεκμήρια της ελληνικής γλώσσας, καθώς συνδέουν τη Γραμμική Β των μυκηναϊκών ανακτόρων μαζί με τη σύγχρονη που μιλάμε, αν και ξεδοντιασμένη. 

Τα έπη θεωρούνται ως τεκμήρια ελληνικής ιστορικής συνέχειας, αλλά αυτό είναι λίγο σχετικό. Η αρχαία ελληνική ταυτότητα δομήθηκε πρακτικά από τον Ηρόδοτο, μέσω της αντιμετώπισης των εισβολέων Περσών στον ελλαδικό χώρο. 

Πολλοί καυχόνται για τον Αγαμέμνονα, τον Αχιλλέα φυσικά τον Οδυσσέα και άλλους ήρωες, θεωρώντας τους λίγο "μυθικούς". Θα ήταν όμως και αυτοί σίγουρα άνθρωποι, όπως και έτσι περιγράφονται από τον θεωρούμενο συγγραφέα, τον Όμηρο. Γενικά οι αμφισβητήσεις των επών προκαλούν αντιδράσεις, συνηθισμένο φαινόμενο στην χώρα μας. 

Αφού έγραψα το βιβλίο, συνειδητοποίησα έπειτα από αρκετό ομολογουμένως διάβασμα, τα εξής: 

1. Τα έπη "πλαστογραφήθηκαν" αρκετά, καθώς αφηγούνται μία ιστορία του 1200 π.Χ., που συνδέθηκε τον 8ο π.Χ. και καταγράφηκε επί Πεισίστρατου, τον 5ο αιώνα π.Χ. Σόλων και Πεισίστρατος προσάρμοσαν δεδομένα για την δημιουργία της Αθηναϊκής ταυτότητας έναντι των ανταγωνιστών τους στο Σαρωνικό (την εποχή εκείνη, πριν η Αθήνα γίνει υπερδύναμη). 

2. Αρχαιολογικά τα μυκηναϊκά κέντρα αποτελούσαν κέντρα Logistics της εποχής. Ποιανών; Η μυθολογία συνδέει φυσικά ήρωες με Φοινίκη (Κάδμο), Αίγυπτο (Δαναός) αλλά και τους Φρύγες (Τάνταλο και Πέλοπα). Μήπως ήταν λοιπόν αποικίες που ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά την κατάρρευση της εποχής του Χαλκού σε όλη τη ΝοτιοΑνατολική Μεσόγειο; Πιθανώς. 

3. Μυθολογικά οι ήρωες του Τρωικού ήτανβασιλικά σόγια-ξαδέρφια. Αγαμέμνονας, Μενέλαος, Νέστορας, Οδυσσέας, Διομήδης από τη μία μεριά, Αχιλλλέας, Αίαντας, και ο απών Παλαμήδης από την άλλη. Οι δεύτεροι δεν επέστρεψαν, δεν υπήρχε Νόστος για αυτούς. 

4. Άλλο Ιλιάδα, άλλο Οδύσσεια. Πρακτικά η Ιλιάδα εξιστορεί 51 μέρες πολέμου, ενώ η Οδύσσεια μία επιστροφή - περιήγηση στην Μεσόγειο. Χάρτης για αποικίες; Μη ξεχνάμε ότι οι ποιητές της εποχής ήταν συνδεδεμένοι με τα μαντεία, την εποχή του Χαλκού (η εποχή του Σιδήρου ήρθε το 1100 π.Χ., μαζί με την "κάθοδο" των Δωριέων). Η γνώση των μαντείων πέρασε στα έπη: ναυτική τεχνογνωσία, μέταλλα, θαλάσσια πλοήγηση και αστρονομία, εκλείψεις, ιατρικά και άλλα πολλά βρίσκονται στα έπη, άγνωστα προς τα εμάς. 

5. Μαντεία, θρησκεία και ανασύσταση. Οι αποικίες του 8ου - 6ου αιώνα αναγέννησαν τον ελλαδικό χώρο, μέσω του εμπορίου. Την εποχή του Τρωικού υπήρχαν 4 μεγάλες δυνάμεις, Αιγύπτιοι, Χετταίοι, Ασσύριοι και οι Αχιγιάβα- Αχαιοί, όπου ανάμεσα 1200-1100 π.Χ. κάηκαν όλες οι κυριότερες πόλεις λιμάνια στην Μεσόγειο. Τα μαντεία ήταν ο μόνος θεσμός που απέμεινε, κρατώντας τη γνώση των μεταλλουργών- εφοπλιστών της εποχής. Μετά τις αποικίες ο πλούτος επέστρεψε στις ελληνικές πόλεις και η Θεογονία με τα Έπη αποτέλεσαν τον κορμό που επάνω βασίστηκε η εκεχειρία του 776 π.Χ. 


Αυτά και άλλα εξετάζονται στο τρίτο βιβλίο μου. 

Σχόλια